زخم زباله گردی بر تن شهر، برای مدیریت پسماندها چه باید کرد؟ - وبلاگ اخبار و رویدادها

به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها، فراوری سالانه میلیون ها تن پسماند در کشور، موضوع پسماند را به یک چالش و معضل جدی چه به لحاظ زیست محیطی و چه از نظر اجتماعی تبدیل نموده است؛ از بوی نامطبوع در منطقه ها اطراف محل دپوی زباله تا پدیده زباله گردی در شهرها همگی معضلاتی هستند که نیازمند اقداماتی جامع و با مشارکت همه آحاد جامعه است، اما این اقدامات چیست و چه باید کرد؟

به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها، موضوع پسماند امروزه به یکی از بزرگترین چالش های زیست محیطی در جهان به ویژه در شهرها تبدیل شده است. ایران نیز سال ها است که با این چالش بزرگ دست و پنجه نرم می نماید. هرچند راهکارهای متعددی برای مدیریت صحیح و اصولی پسماندها از جمله بازیافت در جهان ارایه شده اما تنها درصد بسیار ناچیزی از پسماندهای کشور وارد چرخه بازیافت می شوند. دلیل این مساله چیست و چه باید کرد؟ به 10 نکته در این زمینه اشاره شده است:

وقتی از پسماند صحبت می گردد اولین چیزی که به فکر خطور می نماید پسماندهای عادی و شهری است اما در کنار آن ما با پسماندهای خطرناک تر روبرو هستیم. شاید پسماند کروم، هالوژنی و پسماند فلزات سنگین مقدارشان کم باشد اما خطر آن ها به مراتب بیشتر از پسماندهای عادی است. از این رو نباید پسماندها را به زباله های شهری محدود کرد بلکه باید فراتر از آن دیده شوند.

براساس اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست، روزانه 58 هزار تن پسماند عادی یعنی سالانه حدود 20 میلیون تن پسماند عادی در کشور فراوری می گردد این در حالیست که 32 میلیون تن پسماند صنعتی در سال در کشور داریم که 8 میلیون تن آن خیلی خطرناک و ویژه است و نباید سهم 170 میلیون تنی پسماندهای کشاورزی بعلاوه پسماندهای پزشکی و سموم را فراموش کرد. بر این اساس موضوع پسماند به موضوع حساسی تبدیل شده است.

موضوع مدیریت پسماند در کل جهان یک موضوع تازه است. کنواسیون بین المللی در زمینه مدیریت پسماند از سال 1970به بعد مصوب شده است یعنی در سطح جهان 50 سال است که در این زمینه فعالیت می گردد.

قانون مدیریت پسماندها که در سال 1383 در کشور به تصویب رسید، فرایند و مراحل مدیریت پسماندها را تعریف و معین نموده است. براساس این قانون مدیریت اجرایی پسماندها در حریم شهرها برعهده شهرداری ها است که باید به همین منظور طرح جامع و منسجمی را برای مدیریت پسماند تدوین نمایند بعلاوه ضروری است که شهرداری ها زیرساخت های لازم جهت اجرای طرح های جامع مدیریت پسماند را فراهم نمایند.

زمانی که زیرساخت های لازم جهت اجرای طرح های جامع مدیریت پسماند فراهم نباشد و پسماندها به صورت تفکیک نشده وارد مخازن زباله در سطح شهر شوند، زمینه برای فعالیت هایی چون جمع آوری غیراصولی پسماند که به اصطلاح به آن زباله گردی می گویند، ایجاد می گردد. اکنون حدود 55 هزار مخزن زباله در سطح شهر تهران وجود دارد اما زباله ها به صورت تفکیک نشده در آن ها رها می شوند.

زباله گردی پدیده ای است که طی سال های اخیر بیش از پیش در سطح کلانشهرها به ویژه تهران دیده می گردد به عقیده بعضی کارشناسان پدیده زباله گردی تنها یک معضل زیست محیطی نیست و ریشه در معضلات اجتماعی به خصوص فقر قرار گرفته است اما بعضی دیگر از کارشناسان معتقدند که درصد بسیار کمی از افرادی که به جمع آوری زباله می پردازند افراد مضطر و فقیری هستند که از روی ناچاری این اقدام را انجام دهند. این کارشناسان بر این باورند که بخش زیادی از این افراد به نوعی در قالب شرکت ها و پیمانکارانی که در این حوزه فعال هستند، فعالیت می نمایند بنابراین ضروری است که زیرساخت ها جهت مدیریت صحیح و اصولی پسماندها فراهم و کوشش گردد موضوع تفکیک پسماند از مبدا به شهروندان آموزش داده گردد تا کمتر شاهد این نوع فعالیت ها و معضلات در سطح شهرها باشیم.

زباله گردی جایگزین غیراصولی و غیرمجاز بخشی از مراحل مدیریت پسماند یعنی تفکیک از مبدا شده است؛ مرحله ای بسیار مهم که می توان با رعایت و اجرای اصولی آن و با تفکیک زباله های تر و خشک بعلاوه پسماندهای شیشه ای، پلاستیکی، فلزی و ... در مبدا، زمینه را برای بازگرداندن این پسماندها به چرخه بازیافت و استفاده مجدد فراهم کرد، همانطور که در بسیاری از کشورها با تعبیه چند نوع مخازن زباله جداگانه و با آموزش شهروندان و ایجاد انگیزه پیروز شده اند زمینه را برای تفکیک از مبدا فراهم نمایند. ایجاد انگیزه در بین مردم برای تفکیک زباله راه های مختلفی دارد. در بسیاری از کشورها به افرادی که تفکیک از مبدا را جدی می گیرند، خدمات مقرون به صرفه تر، اقتصادیات و عوارض کمتر و جوایز نقدی و غیرنقدی تعلق می گیرد.

کارشناسان محیط زیست از جمله محمد حسین بازگیر می گویند که هرچند اقدامات خوب و مستمری طی سال های اخیر در زمینه مدیریت پسماند صورت گرفته است و نسبت به سال های گذشته پیشرفت های خوبی در تمامی مراحل مدیریت پسماند داشته ایم اما هنوز با استقرار مدیریت اصولی و مطلوب فاصله داریم و ضروری است قوانین، دستورالعمل ها، آیین نامه ها و شیوه نامه ها در حوزه مدیریت پسماند اصلاح شوند. فاطمه برنا نیز معتقد است که عدم تامین منابع اقتصادی و تخصیص اعتبار اندک به پروژه های مدیریت پسماند از مهمترین موانع موجود در راه رعایت استانداردهای زیست محیطی است و مدیریت ضعیف به دلیل نبود تخصص کافی سبب شده است تا توان مدیریت پسماند کاهش یابد.

شهرداری ها باید رسیدن به مدیریت مطلوب پسماندها را در دستور کار خود قرار دهند. به نظر می رسد شهرداری تهران هم از ظرفیت ها و هم از امکانات لازم برای تحقق این اهداف برخوردار است بنابراین ضروری است در این زمینه گام بردارد و شرایط پسماند شهر تهران را ساماندهی کند و با جلب مشارکت مردم و فراهم کردن زیرساخت های لازم جهت تفکیک اصولی پسماند از مبدا، کمتر شاهد زباله گردی در سطح شهر باشیم.

به طور قطع مدیریت پسماند با یک سازمان و مدیر ساماندهی نمی گردد بلکه باید کلیت کشور در این زمینه کار نمایند و با اولویت قرار دادن مدیریت پسماند به عنوان یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی بر این مساله متمرکز شوند. سازمان حفاظت محیط زیست با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری وصندوق نوآوری در مورد حمایت از استارت آپ های این حوزه در سال گذشته تفاهمنامه امضا کرد. با توجه به اینکه80 هزار میلیارد تومان در سال گردش اقتصادی در بخش مدیریت اقتصادی پسماند در کشور است بنابراین ضروری است از استارت آپ ها در زمینه مدیریت پسماند حمایت بیشتری گردد.

به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها، موضوع پسماند چند سالی است که در کشور به ویژه در کلانشهرها به یک معضل جدی تبدیل شده است و مقابله با این معضل نیازمند آموزش، فرهنگ سازی و همکاری تمامی آحاد جامعه در اجرای اصولی تمامی مراحل مدیریت پسماند از صرفه جویی در مصرف و فراوری پسماند و تفکیک در مبدا تا بازیافت و دفع نهایی آن است.

انتهای پیغام