بیش از 2هزار نخبه را به کشور باز گرداندیم - وبلاگ اخبار و رویدادها

به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در نشست تخصصی آسیب شناسی مهاجرت و بازگشت ایرانیان مستعد و تحصیل نموده که در دانشگاه صنعتی شریف برگزار گردید، گفت: با نگاهی به آمارهای موثق بین المللی، ایران از منظر کلی جزو کشورهای مهاجر فرست محسوب نمی گردد.

وی با اشاره به روند مثبت جذب و ماندگاری دانشجویان در سال های اخیر گفت: برای مثال ابتدای انقلاب 170 هزار دانشجو داخل ایران و 100 هزار دانشجوی ایرانی در خارج از کشور تحصیل می کردند. از 100 هزار نفر، 57 هزار دانشجو در آمریکا بودند. در آن موقع ما بزرگ ترین کلونی دانشجوی خارجی در آمریکا بودیم. مقامی که امروز چین با بیش از 350 هزار دانشجو دارد.

رئیس بنیاد ملی نخبگان، با بیان این که تعداد دانشجویان ایرانی که خارج از کشور تحصیل می نمایند در این سال ها از 100 هزار نفر به 90 هزار نفر رسیده و افت داشته است، گفت: محصلین دانشگاهی داخل کشور با رقم 4 میلیون و 800هزار نفر نزدیک به 26 برابر شده است. تعداد دانشجویان ایرانی محصل در آمریکا از 57 هزار نفر به 12 هزار نفر رسیده است.

معاون علمی و فناوری با تاکید بر این که باید به جای سیاست های اعزام بر روی سیاست های بازگشت و ماندگاری نخبگان متمرکز شویم، اظهار کرد: با اجرایی کردن این سیاست ها به صورت پایلوت در چند سال اخیر توانسته ایم بیش از 2هزار نفر را به کشور بازگردانیم.

ضرورت تحقق سیاست های جذب و ماندگاری نخبگان

معاون علمی و فناوری با یادآوری این نکته که از کشور کره هشت برابر و عربستان پنج برابر ایران در کشور امریکا دانشجویان مشغول به تحصیل هستند، اعلام کرد: این که جوانان ما خارج از کشور تحصیل نمایند اتفاق بدی نیست اما سیاست گذاری کشورها باید به گونه ای باشد که زمینه جذب و ماندگاری نخبگان در ایران بعد از تحصیل و همکاری آنان در عرصه های علمی و فناوری فراهم گردد.

وی ایجاد انگیزه های جدید، اصلاح سیاست ها و فرهنگسازی در جهت ایجاد زیست بوم کارآفرینی و نوآوری را از گام هایی دانست که در دوره سه ساله گذشته توسط معاونت علمی و فناوری و بنیاد ملی نخبگان در راستای جذب و ماندگاری نخبگان برداشته شده است.

ستاری به پیاده سازی پیروز مدل جذب و ماندگاری نخبگان در چندسال اخیر اشاره نمود و گفت: پیش از این سابقه نداشته است که بتوانیم سالیانه حدود 300 تا 400 نفر از افرادی که در 100 دانشگاه برتر جهان تحصیل نموده اند را به کشور بازگردانیم البته این مدل ممکن است ضعف هایی داشته باشد که باید بر روی آن بحث صورت گیرد.

بیش ترین جذب مهاجرین نخبه در استارتاپ ها و شرکت های دانش بنیان بوده است

رئیس بنیاد ملی نخبگان ارائه آمارهای غیر علمی و بعضی جنجال های سیاسی و رسانه ای را عامل عدم ارائه تصویری شفاف و واقعی از وضعیت مهاجرت نخبگان ایرانی و حتی افراد عادی دانست و گفت: با این تصور که جوانان ایرانی زیاد برای تحصیل به کشورهای دیگر مهاجرت می نمایند بعضی بورس ها قطع شده است. این در حالی است که طبق آمارهای سازمان ملل میزان مهاجرت ایرانیان به خارج از کشور حدود 30 تا 35 هزار نفر است که در مقابل جمعیت 80 میلیونی ایران و در مقایسه با میانگین جهانی بالا نیست.

وی با اشاره به این که باید صندلی خود در این عرصه را به درستی بشناسیم، اعلام کرد: این که ما کیفیت خوبی در ارسال مهاجر داریم را نمی توان نفی کرد. همچنین نمی توان نفی کرد که در ایران سیاست های برگشت به درستی انجام نگرفته است. به طوری که طبق گزارش انتشاری کشور آمریکا، ایرانیان بیشترین عدد ماندگاری را در این کشور را داشته اند.

ستاری این اتفاق را حاصل عدم اجرای صحیح سیاست ها در ایران دانست و اضافه کرد: این رقم حدود 30 درصد بالاتر از متوسط جهانی است. چرا که ایران به فارغ التحصیلان خوب دانشگاهی در رشته مهندسی علوم پایه بسیار قوی عمل نموده است. اما بر روی سیاست های برگشت این فارغ التحصیلان تمرکز ننموده ایم.

وی ادامه داد: بسیاری کشورها به خوبی بر روی سیاست های برگشت کار می نمایند. کشور چین به دانشجویان خود بورس ارائه نمی کند، چرا که معتقد هستند این هزینه ها از سوی کشور مقصد تأمین می گردد. اما سیاست هایی اجرایی می نمایند که تمام فارغ التحصیلان چینی به این کشور باز می گردند. به همین صورت یک شهر بر پایه دانش های نانو، بیو و ICT در چین در حال ساخت است.

سیاست های اثربخش بازگشت نخبگان و دانشجویان در 3 سال اخیر

معاون علمی و فناوری با اشاره به اجرایی ساختن بندهای قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان به عنوان زیرساخت کارآمد برای ایجاد زیست بوم کارآفرینی و مساعد ساختن محیط برای نخبگان و دانشجویان ایرانی غیر مقیم گفت: به طور جدی موضوع تحقق قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان را پیگیری کردیم و امروز شاهد نتایج مطلوب این اقدام هستیم به طوری که امروز 3500 شرکت دانش بنیان با 60 هزار میلیارد فروش در سپهر اقتصاد کشور فعالیت دارند.

ستاری ادامه داد: افرادی هستند که در کانادا یا انگلیس 600 و 400 هزار دلار حقوق سالیانه داشتند، اما ترجیح دادند به ایران بازگردند. این افراد با انگیزه های مختلف به کشور بازگشته اند، اما باید بتوانیم پایه اقتصاد کشور را به نوعی مستحکم کنیم که این اتفاق در این چرخش نرمال گردد. هدف اصلی ما نباید جذب باشد، باید این چرخش باشد.

وی با تاکید بر این موضوع که چنین زمینه سازی هایی می تواند جوانان ایرانی را از کشورهای دیگر به کشور خود جذب کند، گفت: این ظرفیت می تواند با اقتصاد نفتی و دولت بوروکراتیک مبارزه کند. این سیستم می تواند کارایی بیشتری داشته باشد و سیستم دولتی ما را به چالش بکشد. به طوری که ما حتی به آنها افتخار کنیم.

ستاری استارتاپ های پیروز خدماتی در حوزه حمل و نقل را نمونه پیروز ایجاد اشتغال و جذب نخبگان ایرانی غیر مقیم دانست و ابراز کرد: تنها یک نمونه از استارتاپ های حوزه حمل و نقل که در شروع راه مورد استقبال قرار نگرفت اما اکنون به یکی از استارتاپ های پیروز میلیاردی بدل شده، توانست تعداد قابل توجهی از نخبگان ایرانی را به کشور بازگرداند.

وی با اشاره به این که باید با الگوسازی نمونه های پیروز استارتاپی و شرکت های دانش بنیان، می توان اقتصاد دانش بنیان را با فرهنگ و اقتصاد نفتی جایگزین ساخت، اضافه کرد: باید کاری کنیم که چنین دیدگاهی در جامعه نهادینه گردد. ما در جنگ و مبارزه ای با اقتصاد نفتی قرار داریم. اتفاقی که در تمام شاخصه های کشور رسوخ پیدا نموده است. این اصلاح فرهنگی تنها به ساختار اجرایی محدود نبوده و باید در تمامی بخش های جامعه تسری پیدا کند.

معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری، به شروع این روند از دانشگاه های کشور اشاره نمود و گفت: این زیست بوم تازه ای که اطراف دانشگاه ها در حال شکل دریافت است و نمونه آن را با ایجاد مراکز رشد نوآوری، شتابدهنده ها و شرکت های دانش بنیان اطراف دانشگاه های برجسته کشور شاهدیم دانشگاه ها را مبدا تحول جدی در حوزه اقتصاد کشور خواهد ساخت.