خبرنگاران شوکی از جنس ویروس در اقتصاد کرونایی - وبلاگ اخبار و رویدادها

به گزارش وبلاگ اخبار و رویدادها، تهران - خبرنگاران - اقتصاد ایران سال 1398 را با شوک کرونایی به پایان می رساند و شاخص های سال آینده را با شوک های حلقه ای (از جمله تحریم ها) در کنار کرونا رقم خواهد زد.

بیشتر سیاست های اقتصادی و اقدامات مدیریتی کشور دارای محتوای مدیریت حلقه های شوکی اقتصادی و سیاسی بود که پس از اعلام شیوع ویروس کرونا در ایران به مدیریت کرونایی رنگ عوض کرد. پس از شیوع این ویروس در ایران از هفت همسایه ای که با ایران مرز مشترک زمینی دارند، پنج همسایه یعنی عراق، ترکیه، ترکمنستان، افغانستان و پاکستان تدابیری را برای محدودیت رفت وآمد با ایران به اجرا گذاشتند که از بسته شدن مرزهای زمینی و هوایی تا توقف پروازها به مبدا و مقصد ایران در نوسان بوده است.

از آنجاکه تجارت زمینی ایران با عراق بعد از تحریم اهمیت بیشتری پیدا کرده است، بستن مرزها یعنی کند شدن تجارت با این کشور و تاثیر آن بر اقتصاد کشور. درحقیقت بسته شدن مرز این کشورها، جریان ورود ارز به کشور را با چالش روبه رو می کند و از سرعت آن می کاهد. همسایگان ایران از جمله بازارهای عمده صادراتی ایران یعنی عراق و ترکیه مرزهای خود را بسته اند و سفرهای هوایی را از ایران لغو کرده اند. این محدودیت ها می توانند ماه ها باقی بمانند و اقتصاد ایران که نشانه هایی از بهبود را پس از 18 ماه رکود عمیق ناشی از تحریم های ترامپ آشکار ساخته بود، در معرض خطری جدی تر قرار دهد.

در سه ماه گذشته بخش غیرنفتی ایران توانست رشدی 0.9 درصدی داشته باشد و قدری باعث بهبود شرایط اقتصاد ایران شود. اقتصاد ایران در بخش صادرات غیرنفتی از انعطاف پذیری برخوردار شده بود که به طور میانگین ماهانه ارزشی 3.5 میلیارد دلاری را شامل می شد. صادرات ماهانه به عراق به طور میانگین در سال گذشته حدود 650 میلیون دلار بود و میانگین صادرات به ترکیه در همان بازه زمانی 400 میلیون دلار. اگر به بررسی آمارها و اطلاعات یک ماه اخیر بپردازیم می توانیم دریابیم که کالاهای صادراتی ایران به چین، افت 10 تا 20 درصدی را تجربه کرده است. حال اگر در مقایسه یاد شده حجم کل صادرات ایران به چین لحاظ شود، ضربه ای که در اثر شیوع این بیماری بر پیکره اقتصاد کشور وارد شده، بیش از پیش آشکار خواهد شد.

از سوی دیگر، توجه به این نکته نیز ضروری به نظر می رسد که مجموع صادرات نفتی و غیرنفتی کشور به چین بالغ بر 1.5 تا 2 میلیارد دلار در ماه برآورد می شود. افت یاد شده به این معناست که کاهش صادرات به چین، حدود 250 تا 500 میلیون دلاری در ماه از درآمد ارزی کشور می کاهد.

اکنون بخاطر ویروس کرونا، صادرات غیرنفتی ایران دیگر قادر به دسترسی به بازارهای منطقه ای نیستند. نگرانی های اقتصادی در حال حاضر دامن بازارهای ارز خارجی را در ایران گرفته است. ریال ایران حدود 7 درصد از ارزش خود را از دست داده است. به این موضوع اضافه شدن ایران به فهرست سیاه اف ای تی اف را نیز اضافه کنیم. باید منتظر بی ثباتی بیش تر در بازارهای ارزی و رشد نرخ تورم باشیم. بازرگانان ایرانی برای فروش سنتی کالاهای خود در تعطیلات نوروزی پیش رو که از 20 مارس آغاز می شود و تا دو هفته ادامه دارد، حساب می کردند.

اکنون شک و تردید در این باره وجود دارد. شیوع ویروس کرونا سبب می شود افراد از انجام سفرهای غیرضروری و خرید و معاملات خودداری کرده و فرایند نزولی اقتصاد ایران تشدید شود. در ساده ترین مورد تقاضا برای خدمات شستشوی فرش که بخشی از تمیز کردن خانه در ایران در ایام بهاری در میان خانواده های ایرانی است که پیش از تعطیلات نوروز آن را انجام می دهند تا 40 درصد کاهش یافته است.

شوک کرونایی، فعالیت های اقتصادی را در بخش های مختلفی که با مردم در ارتباط است، بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد و به فعالیت هایی نظیر گردشگری، رستوران داری، ورزشگاه، سینما، مراکز خرید، برگزاری همایش ها، سالن های زیبایی، هتل داری، حمل ونقل در حوزه های مختلف زمینی، ریلی، هوایی و سایر مورادی که در آنها اجتماعاتی شکل می گیرد، بیشتر لطمه می زند. حال در این میان می توان اشاره کرد بخش عمده ای در اقتصاد که با افزایش تقاضا روبرو شده را باید تجهیزات قرنطینه و بهداشتی دانست.

از آنجا که تولید این محصولات نیز نیازمند واردات مواد اولیه است، امکان افزایش تولید این محصولات با سرعت وجود ندارد. در نتیجه تنها تأثیر قابل توجهی بر درآمد و فروش این دست تولیدکنندگان به صورت یک باره و در کوتاه مدت پدید خواهد آمد. از آنجا که این ویروس در آستانه تعطیلات نوروز، همه گیر شده، بدون شک از حجم مسافرت های داخلی و خارجی می کاهد و فعالیت آژانس های گردشگری و تمامی فعالان صنعت توریسم را تحت تأثیر قرار می دهد.

با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از اقتصاد ایران را در سال های اخیر کسب و کارهای آنلاین تشکیل می دهند این تحولات، شوک کرونایی این بخش را نیز با چالش های جدی روبرو کرده است به خصوص استارت آپ های مربوط به مواد غذایی که بیشترین تاثیرپذیری را داشته است. از سوی دیگر از آنجا که حضور در مکان های عمومی، احتمال ابتلا به این ویروس را تشدید می کند، سامانه های فروش آنلاین بلیط نیز تحت تاثیر قرار گرفته اند. همین طور سامانه فروش آنلاین بلیط سینما، تئاتر و کنسرت از قطع شدن فروش آنلاین بلیط از طریق این سامانه به دلیل شیوع ویروس کرونا و خسارت 100 درصدی بر این کسب وکار داشته است.

با توجه به مباحث اشاره شده و موارد مذکور قابل طرح است که، دولت و بخش خصوصی در کنار اقدامات بهداشتی برای سلامتی بهداشت جسمی و روانی جامعه درگیر آخرین حلقه شوک در اقتصاد ایران، در پی تصمیم سازی و تصمیم گیری اقدامات حمایتی از بخش خصوصی و واحدهای تولیدی کشور به منظور کاهش آسیب ها و چالش های ناشی از کرونا از جمله؛ تقسط و استمهال بدهی های ارزی و ریالی و همینطور اقتصادیاتی و تامین اجتماعی و در ادامه کوتاه کردن راستا تخصیص ارز و امور گمرکی به منظور تامین مواد اولیه بهداشتی به منظور تولید محصولات نهایی در داخل با هدف تامین نیازهای اساسی کشور در شرایط حاضر و صادرات این محصولات به کشورهای درگیر این ویروس که بالتبع می تواند ارزآوری مناسبی در کشور ایجاد کند.

پاساژ